Belgische hedendaagse populaire dagscheurkalenders zijn ‘De Druivelaar’ en ‘Le Sablier’. De almanakken in dit boek zijn een selectie uit de privécollectie van de auteur Frederik Schreuder. 100 bijzondere exemplaren, van over de hele wereld, bestrijken een tijdslijn vanaf het jaar 1450 tot en met 1997. Het boek is in folioformaat met telkens op de linker pagina een foto van een almanak en op de rechterzijde de beschrijving ervan mét interessante achtergrondinformatie. Op een kalender werd, afhankelijk van het doelpubliek, belangrijke informatie gedrukt die het dagelijks leven regelde. Denk maar aan de dagen van het jaar, de heilige die gevierd werd, kerkelijke feestdagen, zonsop- en ondergang, maanstanden, posities van de planeten.
De bijzondere verzameling bevat een kerkelijke eeuwigdurende kalender, een kalender met elf astronomische jaarboeken, een Gregoriaanse kalender, wandkalenders of plakalmanakken, kantoor- en schrijfalmanakken, boerenalmanakken. Verder ook de Republikeinse kalender, met de nieuwe tijdsrekening na de Franse Revolutie, ter vervanging van de Gregoriaanse kalender. In de 16e eeuw bracht de omvorming van de Juliaanse kalender naar de Gregoriaanse kalender heel wat tijdsberekeningen meer. De ‘oude’ en de ‘nieuwe’ kalender werd daarom soms in één almanak gedrukt. Handzame almanakken werden bijgehouden in missalen en getijdenboeken of gebedenboeken.
Er zitten ook opmerkelijke almanakken tussen zoals ‘The Ladies Diary or Womens Almanack’. Die is vanaf 1704 zo’n 140 jaar lang uitgegeven. Het was een succesrijke formule om vrouwen te laten kennis maken met wiskunde via vraagstukken en raadsels. De vrouwen, die toentertijd van onderwijs verstoken bleven, waren enthousiast. Dat blijkt alleen al uit de groeiende cijfers van de oplage tot 30.000 stuks!
Sommige kalenders zijn uitgegeven voor een selecte groep zoals die van de ridderorde van Sint‑Hubertus in het keurvorstendom Beieren en de ‘Almanach de Gotha’ over de Europese vorstenhuizen.
De Antwerpse boekdrukker Christoffel Plantyn was de belangrijkste drukker van Europa. Koning Filips II van Spanje gaf hem het alleenrecht om te drukken. De martelaarskalender of heiligenkalender uit 1586 is van Plantyns’ hand en werd tot 2001 onveranderd uitgegeven. Dat de interesse in die Antwerpse almanakken nog steeds groot is, blijkt uit de digitalisering van de 500-delige collectie van de Antwerpse stedelijke Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience.
In de 18e eeuw was de Parijse stadsgids ‘Almanach de l’etranger’ een voorloper van de latere reisgidsen. Het bevatte, voor de welgestelde bezoeker weliswaar, informatie over logies, eetgelegenheden, opera, wandelingen, bibliotheek, sterrenwacht en huurprijzen van rijtuigen.
Via de 100 bijzondere almanakken wordt een reis doorheen de tijd aangeboden die naar allerlei bestemmingen ter wereld leidde. Lezend doorheen het boek merk je dat de almanakken een beeld weergeven van de toenmalige tijdsgeest.
Interessante literatuur!
Ondertitel: "100 bijzondere exemplaren".