Cuba libre. De naam van deze populaire mix van rum en cola belichaamt het zowat utopische verlangen van vele Cubanen. Voor deze “Te gast in Cuba” verzamelde Maja Haanskorf een aantal reisverhalen waaruit dit verlangen naar meer vrijheid duidelijk blijkt.
Nu Raúl Castro het roer van zijn broer Fidel heeft overgenomen, menen velen dat zijn veranderingen enkel en alleen dienen om de macht in handen te kunnen houden. Zo beloofde hij o.a. meer vrijheid aan de landbouwers, en computers zijn nu toegelaten. Weblogs echter zijn verboden, en het internet is gecensureerd. Bovendien is de prijs voor een uurtje surfen op het internet buitensporig hoog voor de doorsnee Cubaan. Uiteraard komt er op dit alles protest, zoals o.a. blijkt op de blog generación Y.
Een ander verhaal gaat dan weer over vrijwilligers die boeken naar Cuba smokkelen, zodat de lokale bevolking in huisbibliotheken illegale boeken kunnen lezen om hun horizon te verruimen.
Ook de alternatieve muziekscène is aan censuur onderhevig; het kunstenaarscollectief “la Madriguera” geeft jonge punkers zogenaamd een kans, maar werkt actief mee om de alternatieve en subversieve muziekgroepen te controleren.
De kerk, die oorspronkelijk verboden werd door Fidel Castro, balanceert voortdurend tussen wat wel en niet mag, en is vooral een ontmoetingsplaats voor de mensen. Zo onopvallend mogelijk probeert de gelovige gemeenschap te helpen om de sociale problemen en de armoede te bestrijden.
De toerist die verder reist dan de luxueuze resorts en La Havana, merkt al gauw dat er een verschil is tussen de stad en het platteland. Velen migreren naar de hoofdstad in de hoop daar hun fortuin te maken. Sommigen pappen aan met toeristen, anderen vragen Cubaanse woekerprijzen voor hun diensten. Nog anderen baten een casa particular uit. De verhuur van kamers aan toeristen verdient stukken beter dan pakweg een arts, en als toerist krijg je de kans om met het gezin mee te leven.
De ontmoetingsplaats voor Cubanen en ook voor toeristen is de Malecón in Havana, een kilometerslange boulevard langs de zeewering. Een andere plaats waar ze graag samenkomen is de Callejón de Hamel, waar ze dansen, musiceren en zingen op rumbamuziek om zo eventjes de alledaagse sleur te vergeten.
In het ZO van Cuba in de Sierra Maestra begon Fidel Castro in 1957 zijn strijd tegen de dictatuur van Batista. In het Nationaal Park Turquino is nu een openluchtmuseum dat herinnert aan de gloriedagen van Radio Rebelde, Fidel Castro en Che Guevara. In de buurt heb je ook het ecologische dorp La Platica: 42 inwoners leven er van de bioteelt, gebruiken zonne-energie en hebben een eigen school en gezondheidspost. Zoals Maja Haanskorf het zo mooi zegt: “Is dat veel of is dat alles?”. Iedereen lacht, maar binnenskamers komen de tongen van de misnoegde Cubanen los.
Dit alles maakt deze pocket zo interessant: dankzij de verhalen kunnen we ook een blik werpen achter de schermen van Cuba. Aan het einde van het boekje bevindt zich traditiegetrouw algemene reisinformatie. Een aanrader voor wie meer wil weten over het echte leven in Cuba.