In 2014 houdt de stad Maaseik een grootse Van Eyckviering om de 150ste verjaardag te vieren van het standbeeld van de gebroeders Van Eyck. Naar aanleiding hiervan heeft José Raets, psycholoog en rasechte Maaseikenaar, dit essay geschreven. Hij gaat hierin op zoek naar de mentaliteitsgeschiedenis van de Maaseikenaren.
In deze studie tracht de schrijver te begrijpen hoe en waarom de stad Maaseik zich in de 19de eeuw is gaan profileren tot Van Eyckstad. En waarom hebben Brugge en Gent in diezelfde periode hun Van Eyckcultus ontwikkeld? Wat zegt dit over deze steden die de gebroeders gebruiken als katalysator voor hun identiteit en mentaliteit? De zoektocht start in het verleden en eindigt in de hedendaagse levensopvattingen en illustreert de triomf der kleinburgerlijkheid.
Verwacht aan het einde van het boek geen kant en klaar antwoord. De schrijver neemt je mee in zijn wereld waarin hij observeert en interpreteert. Hij presenteert ideeën als hypothetisch en neemt er vrede mee als de lezer tot andere conclusies komt. Deze geschiedenis over de rol die de gebroeders Van Eyck speelden in de identiteit van de Maaseikenaren is een originele invalshoek die leidt tot verrassende inzichten. Ze verduidelijkt het gebruik van erfgoed om de eigen identiteit te versterken.
Ondertitel: Een geschiedenis van rechtvaardige rechters