De geschiedenis van de colleges van Leuven was tot nu toe weinig of niet verteld aan een breed publiek. Dankzij dit werk kan iedereen ermee kennis maken. De Leuvense colleges werden in eerste plaats gesticht door kapitaalkrachtigen. En dit met als doel om hun (mannelijke) familieleden en dorps- of streekgenoten financieel te steunen zodat ze konden studeren aan de universiteit. Heel wat geestelijken of vooraanstaande burgers namen in hun testament een schenking op, voor één of meerdere studiebeurzen, gericht aan één van de vele colleges in Leuven.
Dit boek geeft een overzicht van alle colleges. Per college wordt het verhaal vertelt van de stichting en de historie ervan. En dit tot het einde van het Ancien Regime. Want tijdens de Franse Revolutie werd de universiteit opgeheven. De kostbaarste boeken werden uit de bibliotheek geroofd en nooit meer terug gebracht. Ik lees in het boek dat de pest de aanzet was tot de stichting van de bibliotheek van Leuven. Jacobus Romanus, professor in de geneeskunde, overleed aan de pest. Hij schonk zijn boeken aan de universiteit met als doel zijn boekenlegaat te gebruiken om een bibliotheek op te starten.
Op haar hoogtepunt waren er in de colleges zo’n 2.600(!) studenten. Ruim de helft ervan waren bursalen (financieel gesteunde studenten). De schrijver geeft aan dat het onbegonnen werk is alle archieven van alle colleges na te pluizen om het juiste aantal beursstichtingen te tellen. De beroemdste studenten waren onder andere Paus Adrianus, Erasmus, Marnix van Sint-Aldegonde, Willem van Oranje, Viglius van Aytta, Dodoens, Vesalius, Mercator en Justus Lipsius. Het basispakket van de universiteitsstudie bestond uit de ‘Zeven Vrije Kunsten’: grammatica, logica, retorica, aritmetica, geomatria, musica en astronomica.
Zo’n 70 colleges zijn er destijds gesticht, waarvan het Groot Heilig College de rijkste was. De inkomsten van de colleges kwamen van verhuur van huizen, opbrengsten van pachthoven, gronden en bossen , en schenkingen en tiendrechten. De colleges maakten ook moeilijke tijden mee door de reformatie, de contrareformatie, de Spaanse Successieoorlog, de Beeldenstorm en de uitbraken van de pest en cholera. Hierdoor zijn er heel wat gebouwen verdwenen maar een aantal hebben de tijd getrotseerd zoals het Sint-Ivocollege, het Mechels college en Augustijnencollege.
Er is een collegewandeling opgenomen in dit werk. Met behulp van het duidelijke stadsplannetje en de foto’s van de colleges kan je vanaf het Ladeuzeplein de wandeling aanvatten. Je passeert onder meer de Janseniustoren waar je een mooi zicht heb op het gebouw aan de Dijle, op een binnenpleintje vind je het kostbaarste erfgoed zijnde het Drietalencollege, ga naar de pomp van het Groot Verdriet waar menig student zijn hart uitstortte en bekijk het Hollands College dat nu dienst doet als woning.
Dit mooi gedocumenteerde boek staat vol met voorname portretten, tekeningen en lithografieën van de colleges. Stadsgezichten van toen en nu verschillen soms grondig. Dat zie je onder andere op een tekening met een zicht vanaf de Keizersberg over de stad Leuven. Deze studie van dé belangrijkste universiteitsstad van de Nederlanden geeft een nieuwe, verrassende inkijk over de geschiedenis van Leuven!
Ondertitel: "Trefpunt van intellectueel leven in de Nederlanden (1425-1797)".