Hoe zou het, in de jaren 1600, in Dilsen, eraan toe gegaan zijn tijdens de Tachtigjarige Oorlog?
Om deze vraag te beantwoorden tracht de schrijver, Raymond Driessen, het leven van een Dilsenaar te reconstrueren evenals de gemeenschap waarvan hij deel uitmaakte. Meeuwis Lenartz oftewel Bartholomeus Leonardi is de man die de kapstok is in dit onderzoek. Bartholomeus Leonardi is een Limburgse dorpsnotabele wiens nagelaten geschriften de basis vormen om de leefwereld van een Maaslander te duiden aan de lezer. De auteur neemt de lezer mee naar de Maasregio van zo’n vierhonderd jaar geleden.
Het Limburgse Dilsen maakte indertijd deel uit van het voormalige graafschap Loon en het prinsbisdom Luik. Dilsen ligt in de Maasvallei dichtbij de buurgemeenschappen Stokkem, Elen, Leut, Meeswijk, Rotem, Dorne, Maastricht en Vucht. Deze laatste drie zijn Nederlandse plaatsen.
De biografie van Bartholomeus Leonardi is ingedeeld in twaalf hoofdstukken met onder meer thema’s als demografische rampen, landbouw en bezit, leefwereld, familie en een intellectueel in een boerendorp. Het werk is heel toegankelijk geschreven en waar nodig worden (Oudnederlandse) woorden, termen of gebruiken terstond verduidelijkt. Dat is goed gezien en op die manier ben je als lezer onmiddellijk mee. Continu wordt de lezer getrakteerd op geschreven bronnen gebaseerde gegevens, over de gebeurtenissen die de inwoners van Dilsen, Rotem, Elen, Neeroeteren of Opoeteren beleefden. Het is deze wijze van ‘onderrichten’ dat dit werk zo bijzonder interessant maakt.
In dit werk doet de auteur ook aan kleinschalig onderzoek. Naar de invloed van uitzonderlijke weersomstandigheden op de landbouw en de misoogsten en de hongersnood die erop volgende. Of de invloed van oorlogen of epidemieën als de pest op het sociaaleconomische leven.
Uit notarisakten en notities van schepenbanken, kaarten en situatieschetsen filtert de schrijver een beeldende beschrijving van de landbouwbedrijven in het Maasland. Aangevuld met talrijke illustraties.
Elk hoofdstuk sluit af met een indrukwekkende bronnenvermelding. Leuk daarbij is dat de schrijver aanbevelingen doet of commentaar geeft bij de gelezen literatuur zoals ‘zeer lezenswaardig’, ‘een magistrale studie’, of een noot meegeeft aan een schrijver: de lezer heeft dit boek met genoegen gelezen. Hij geeft ook dankwoorden mee aan derden, voor de aangereikte hulp bij bronnenmateriaal. De informaties in de noten vormen een boek op zich. De schrijver deelt veel gegevens over zijn bronnen, waaruit blijkt dat hij zeer belezen is. De geschiedenisliefhebber kan hier alleen maar dankbaar om zijn.
Raymond Driessen is met dit boek niet aan zijn proefstuk toe. De nu 80-jarige Perenaar schrijft ook met regelmaat voor het viermaandelijks tijdschrift ‘Limburg-Het Oude Land van Loon’. Zijn eerder gepubliceerd boek over ‘Edmundt van Oeteren’ is, om het met zijn eigen woorden te zeggen: zeer lezenswaardig. J
Het verhaal van Bartholomeus Leonardi en zijn leefwereld is gegoten in een waardevol boek, geschreven door een gedreven verteller.. Het is te koop bij de Geschied- en Heemkundige Kring Elen. Je kan een mailtje sturen naar de voorzitter Andre Verheyen:
andre.verheyen@skynet.be
Ondertitel: "Een Maaslandse plattelandsnotabele en zijn leefwereld in
de Tachtigjarige Oorlog".