Gratieverzoeken zijn historische
bronnen bij uitstek die kunnen gebruikt worden om bepaalde gedragscodes te trachten
reconstrueren en te interpreteren. In
dit geval vertellen de gratiebrieven de levensverhalen van sommige mensen die
in de Bourgondische Tijd in conflict kwamen met het gerecht. Alhoewel deze teksten meestal geschreven
werden door juristen of notarissen krijg je toch een idee over de normen en
waarden van het dagelijks leven van gewone mensen en edellieden. Vooral het conflict tussen uiteenlopende
sociale klassen, de directe beschrijving van de omstandigheden en de locaties dragen
hiertoe bij. Dat maakt deze bronnen over
het laatmiddeleeuwse verleden in de Bourgondische Lage Landen zo boeiend.
De vorstelijke politiek
was destijds zodanig dat bijvoorbeeld koningen en hertogen zich het recht
voorhielden om via genadebrieven bepaalde misdaden of disputen te pardonneren. Deze geweldplegingen en conflicten handelden
over vendetta’s, moord, kwetsbare weduwen, vrouwenroof, ruzies, diefstal, …
Thema’s die we kunnen projecteren op onze huidige samenleving. De achterliggende bedoeling van de Bourgondische
vorsten was enerzijds het herstellen van de sociale vrede én anderzijds de beschuldigde
edellieden aan zich te binden voor latere bondgenootschappen. Genadebrieven
blijken zowel sociale teksten als politieke wapens te zijn.
Dit interessante boek
schept een beeld over de sociale, de familiale en de institutionele netwerken
van onze voorouders.
Ondertitel: Misdaad en vergiffenis in de Bourgondische Nederlanden