1669 is het jaar waarin dit boek voor het eerst werd gepubliceerd. Het was het sluitstuk van een 3-delig werk genaamd ‘Vermakelijk landleven’. Met daarin de andere boekdelen: ‘De verstandige hovenier’ en ‘De verstandige confituurmaker’. De gegoede burgerij vond hierin kennis en advies voor het buitenleven, met de nieuwe trend: terug naar de natuur met onder andere aandacht voor fruit en groeten van eigen bodem. Anno 2022 zijn we opnieuw bezig met verduurzamen en een vernieuwde aandacht voor de natuur! Indertijd was dit boek een bestseller in de Lage Landen. Het is tussen 1669 en 1802 zestien keer heruitgegeven.
Het is bewonderenswaardig dat Marleen Willebrands de oude tekst getranscribeerd heeft van het gotisch naar het romeins schrift. En het nadien hertaalde naar het hedendaags Nederlands. Hierdoor wordt de kookkunst van toen ontsloten voor de keukenprinsen van vandaag. Het leuke hierbij is dat de facsimile, de replica van de oude druk, opgenomen is in deze hernieuwde uitgave. Daardoor kan je de 194 recepten van het kookboek lezen in de originele en hedendaagse vorm.
Alvorens aan de recepten te beginnen, neem je best de hoofdstukken door over de drukgeschiedenis van dit kookboek, de gezondheidsleer die indertijd gehanteerd werd en de eetgewoonten van rijk en arm. Er zijn grote verschillen in de eetgewoonten en gedragscodes van nu, ten opzichte van 1669. Beschermde dieren zoals leeuweriken en meesjes waren einde 17e eeuw een delicatesse voor de rijkere burger. De vinkenvangst was nog niet verboden en in pasteitjes zaten ‘ongewone’ ingrediënten, die we ons nu absoluut niet kunnen voorstellen zoals hanenkammen, hanentestikels en ramsballen.
De 194 recepten zijn gegroepeerd per soort met daarin gerechten voor groenten, vlees, vis, gebakken en gekookte gerechten, taart, pastei, slacht en confituur. Het keukengerei dat gebruikt werd is grotendeels voorbijgestreefd maar soms is het geëvolueerd zoals bij de kleine deegsnijder die de voorloper is van de huidige pizzasnijder. De slachtrecepten, om de vleesvoorraad voor de winter aan te leggen zijn grotendeels in onbruik geraakt in de hedendaagse keuken behalve misschien het recept voor hoofdkaas. De 26 confituurrecepten waren indertijd belangrijk om vruchten te verduurzamen en te conserveren. Het conserveren blijkt van oorsprong een eeuwenlang Grieks-Arabisch gebruik.
Achteraan in het boek zijn nog toegevoegd een verklarende woordenlijst, 20 recepten omgezet naar de tafel van nu, een bibliografie en de verantwoording van de hertaling. Dit mooi verzorgde boek is prachtig geïllustreerd met talloze afdrukken van schilderijen en etsen over de keuken, het kookgerei en de eetgewoonten van toen.
Ondertitel: "Proef de smaak van de 17de eeuw"