Dit werk vertelt een grotendeels ongekende geschiedenis van de bevrijding van België in 1944-1945. Het beschrijft de vernederende aftocht van de Duitsers en de euforische ontvangst van de Geallieerden door de Belgische bevolking. En de daaropvolgende feesten met de bevrijders, de afrekeningen tussen de bevolking onderling en het langzame herstel. In het collectief geheugen zitten vooral de beelden van het moment van de bevrijding zelf. Maar wat weten wij nu, tachtig jaar later, over het leven van onze voorouders vlak na de bevrijding? Wat gebeurde er toen? Hoe beleefden ze deze moeilijke tijd na een periode van vernedering en de altijddurende honger? En wat waren de gevolgen van de bevrijding?
De schrijver geeft inzichten mee, waarvan wij tachtig jaar later, weinig of geen benul hebben. Met talrijke verhalen van ooggetuigen. Hun beeldherinneringen én ook hun geurherinneringen. Over de onwezenlijke aftocht van het eens zo machtige leger dat verworden was tot een verfomfaaide, chaotische bende die zich richting Duitsland haastte.
Daartegenover staat de gulheid van de Geallieerden, die ongezien was. Ze deelden sigaretten, kauwgum en chocolade uit aan een bevolking die vier jaar lang geleefd had op surrogaatproducten en schrijnende schaarste. Het was voor hen een overweldigende overvloed. Die in schril contrast stond met het tekort aan voedsel en steenkolen. Moeders en vaders waren ondertussen bezorgd over hun dochters, met al die buitenlandse soldaten in de buurt. Er is duiding bij het delicate onderwerp van collaboratie. Het blijft een moeilijk en pijnlijk onderwerp. Zelfs tachtig jaar na de bevrijding heerst er over dit onderwerp nog steeds een taboe en een diep stilzwijgen.
Uit onderzoek blijkt dat de Geallieerden zorgden voor een nooit geziene ommekeer. De Engelse taal, die bijna niemand sprak, werd in korte tijd aangeleerd. Er was weer werk voor de werklozen. Meer dan de helft van de werkloosheid werd opgevangen door de Geallieerden die nood hadden aan burgerpersoneel in de economische overgangsperiode. Het einde van WO II bracht fundamentele veranderingen met zich mee op economisch en cultureel vlak. Maar ook een ‘hersenvlucht’ door wetenschappers die emigreerden naar de Verenigde Staten.
Peter Schrijvers is een historicus die reeds meerdere boeken schreef over de Tweede Wereldoorlog. Hij is curator van het museum, Liberation Garden, in Leopoldsburg. Dat hij ver weg blijft van de clichés over de bevrijding blijkt uit de uitgebreide bibliografie en bronnenlijst, achteraan het boek. Ze vertegenwoordigen zijn gedegen onderzoek.
“De schaduw van de bevrijding” is geschreven om een breed publiek inzicht te geven en zich bewust te maken van die belangrijke periode. Met dit belangrijk boek.
Ondertitel: "België, 1944-1945"