Deze trilogie bevat het levensverhaal van drie Vlaams meesters. Topschilders. Drie schilders met vermoedelijk Limburgse roots: Jan van Eyck uit Maaseik, Pieter Breugel uit Grote-Brogel en Peter Paul Rubens wiens moeder afkomstig is van Kuringen een deelgemeente van Hasselt. Behalve voor Peter Paul Rubens ontbreken er de nodige bewijzen. In de periode van de 15e en 17e eeuw hebben er in onze contreien heel wat oorlogen, plunderingen en brandstichtingen plaats gevonden Waarschijnlijk zijn de aktes die hun identiteit en levensloop bewijzen in een brand gebleven of verloren gegaan. Wat deze schilders wél nalieten waren de meest onwaarschijnlijk mooie kunstwerken. Hun buitenlandse reizen hebben een grote invloed gehad op hun schilderijen. De schrijver neemt je mee op de reisprojecten van deze Vlaamse meesters. Aan de hand van data, belangrijke momenten, historische kaarten en wandelroutes volg je hun levenspad.
Deel 1 - De grote Bruegel Atlas
De ledenlijst van de St. Lucasgilde in Antwerpen uit 1551 bevatte vier beroemde schilders: Pieter Bruegel, Peter Paul Rubens, Antoon van Dijck en Jacob Jordaens. Gelijktijdig is deze ledenlijst het oudste document, tot nu toe, over Pieter Bruegel. Hoogstwaarschijnlijk zijn andere stukken, zoals reeds eerder gesteld, in een brand gebleven of verloren gegaan. Denk maar aan de beeldenstorm of de Franse Revolutie. Want in de tijd van Bruegel werden geboorteregisters en verslagen van de schepenbank van het dorp meestal bewaard in de kerk.
Met dit boek volg je Pieter Bruegel op zijn reizen naar Brussel, Antwerpen, Mechelen, Mantua, Rome, Tivoli, Napels en Venetië. Aan de hand van wandelroutes in deze steden kan je in spoor van Pieter Breugel over de belangrijkste fases van zijn leven lezen en de bezienswaardigheden zien die ook hij heeft bewonderd. Je ervaart dat Bruegel meer is dan de schilder van boerenbruiloften. Het is een bereisd man die zijn impressies integreert in zijn schilderijen.
Het Bruegelmuseum in Peer is het enige museum ter wereld waar je alle reproducties op ware grote grootte kan zien. Bij het brede publiek is het Bruegelmuseum nog niet zo bekend. Maar daar kan nu verandering in komen want voor de originele schilderijen moet je reizen naar München, Berlijn, Wenen, Madrid, Napels en Rome. Dichterbij huis kan je in Brussel en Antwerpen terecht voor de ‘Dulle Griet’, ‘De ekster op de galg’ en ‘De toren van Babel’.
Deel 2 - De grote Rubens Atlas
In dit deel neemt de schrijver de lezer mee op twee reizen. De eerste is de reis die de jonge Peter Paul Rubens maakte met zijn ouders. Vader, Jan Rubens, een jurist in Antwerpen, was ook adviseur van Anna van Saksen, de vrouw van Willem van Oranje. Wegens de godsdienstperikelen vluchtte vader Rubens samen met zijn vrouw, Maria Pypelinckx, naar Keulen. Wat er zich daar in de vele jaren van hun verblijf afspeelde lees je in een verkorte versie in dit boek. Peter Paul Rubens wordt geboren en komt samen met zijn familie terug naar Antwerpen.
En dan begint de tweede reis. Net zoals andere schilders, denk aan Bruegel, reist hij naar het land van de Renaissance. Voor zijn reis heeft hij een bewijs van goede gezondheid nodig. Een soort van coronapas avant la lettre. Hij zal in Italië de antieke kunst bestuderen en werken zien van Titiaan, Michelangelo, Rafaël en Leonardo De Vinci. Zijn reisroute in Italië is indrukwekkend. In Mantua maakt hij een enorm groot schilderij ‘De familie Gonzaga in aanbidding voor de Heilige Drievuldigheid’. Het doek meet 4,3m bij 7m!
Naast Rubens, de schilder, vertelt de auteur ook over de diplomaat Rubens. De eerste opdracht is van hertog Gonzaga, om de banden tussen het toenmalige Italië en Spanje aan te halen. Terug in België wordt hij hofschilder van de aartshertogen Albrecht en Isabella. Tevens zal Rubens voor hen diplomatieke opdrachten uitvoeren.
De uitgestippelde Rubenswandeling in Antwerpen is echt een aanrader. Voorzie onderweg ruim de tijd om de werken van de meester te bewonderen: ‘De kruisoprichting, De kruisafneming, De terugkeer van de Heilige Familie, De aanbidding der wijzen, en nog veel meer ….
Deel 3 – De grote Van Eyck atlas
Ook in dit boek stappen we in de sporen van een van dé Vlaamse meesters: Jan Van Eyck. Er is weinig geweten over Jan Van Eyck, maar wel dat hij veel onderweg was. De lezer volgt de schilder op zijn reis vanuit Maaseik, naar Tongeren en Luik, en zo verder naar Den Haag, Rijsel, Portugal, Sluis, Hesdin, Gent en Brugge. Net als Peter Paul Rubens was Jan Van Eyck schilder én diplomaat en dit laatste voor de Bourgondische vorst Filips de Goede. In opdracht van deze vorst reist Jan Van Eyck vermoedelijk ook naar het Heilig Land en het Ottomaanse Rijk. Het toppunt van roem voor de gebroeders Van Eyck, Jan en Hubert, is de onthulling van hùn Lam Gods, in de huidige Sint-Baafskathedraal te Gent, in aanwezigheid van Filips de Goede en de opdrachtgever, Joos Vijd. Dit absolute meesterwerk hing toen in de Vijdkapel. Na de recente restauratie is het Lam Gods verplaatst naar de Sacramentskapel. Het Lam Gods heeft door de eeuwen heen de geschiedenis van het huidige België meegemaakt. En niet alleen vanaf de zijlijn. Tijdens de Franse Revolutie werd het geroofd, naar Parijs getransporteerd en nadien terug gebracht. Sinds 1934 is het luik van de Rechtvaardige Rechters geroofd én onvindbaar tot en met vandaag. Tijdens WO II werd het opnieuw gestolen én weer teruggebracht.
Deze verzamelband is een kunstboek, een geschiedenisboek, een driedubbele biografie en een reisgids tezamen! Als fotoboek kan het ook gewaardeerd worden want er staan eindeloos veel mooie foto’s in van schilderijen van de drie Vlaamse meesters, maar ook stadsgezichten, mooie middeleeuwse gebouwen, stadsplannen en prachtige landschappen.
600 pagina’s lees- en kijkplezier. Ik heb ervan genoten!