Belgen leven in een
complex land. België is een mengelmoes
van talen, van grondgebieden met een verschillende geschiedenis en van inwoners
afkomstig uit diverse landen. Dit werk, dit drieluik, vertelt over een vergeten
en vaak ook ongeweten geschiedenis van ons stukje land aan de Noordzee. Het
eerste boek, ‘Over de taalgrens’, neemt de lezer mee van Komen naar
Voeren. Want een beetje ongelukkigerwijs loopt de taalgrens van het Germaans en
het Romaans dwars door België. Ons
omringende landen hebben dit probleem niet, alhoewel in grensgebieden de
taalproblematiek alle landen raakt. Op
weg met de schrijver langs de taalgrensroute lezen we dat de vooral economische
machtsverhoudingen het overwicht op een taal bepalen! Heb je zin om ook stukjes
van deze route te bewandelen? Dan helpen
alvast de talrijke URL’s en gegevens van de betreffende toeristische diensten.
Boek twee, ‘Grensgebied’,
verdiept zicht in het gebied vanaf Voeren tot Sankt Vith. Er wordt zeer
duidelijk uitgelegd wat het onderscheid is tussen de begrippen ‘de Oostkantons’
en ‘Duitstalig België’. De Hoge Venen, behorende tot Wallonië, verdeelt de
kleine maar welvarende Duitstalige gemeenschap in Noord en Zuid. Deze uitgave leest als een toeristische
reisgids met veel aandacht voor de lokale geschiedenis. Je vertrekt in Kelmis en reist verder via
Lontzen, Raeren naar Eupen. Met een tussenstop in ‘Waals’ Hoge Venen trek je
verder over Bütchenbach, Büllingen, Amel naar Sankt Vith en Brug-Reuland. Boeiend
is de vergeten geschiedenis van het eens welvarende Rukkelingen-aan-de-Jeker. Achteraan
dit werk vind je nog extra tips voor je toeristische uitstapjes.
Deel drie van dit drieluik
draagt de titel: ‘Vlaanderen, Brussel, Wallonië: een ménage à trois’. Grondstoffen
(= lees geld) en niet de taal zijn bepalend geweest voor de verhoudingen tussen
Wallonië, Vlaanderen en Brussel.
Talrijke delfstoffen zoals steenkool en ijzererts uit Wallonië opgeteld
met de ‘gastarbeiders’ uit het toenmalige arme Vlaanderen zorgden voor een
opbrengst die uiteindelijk in ‘Brussel’ terecht kwam. De toenmalige bedrijfsbeheerders zorgden voor
een uitgekiende binding met het bedrijf door uitbuiting van mannen, vrouwen en
kinderen, die ook nog eens blootgesteld werden aan gevaarlijk werk.
Gebruikmakend van een fabriekswinkel, fabrieksschooltje of een doorgedreven
arbeidsreglement passeerden de bedrijfsleiders tweemaal aan de kassa! De verhalen over zware vrouwenberoepen zoals
de botteresse en de kinderarbeid in de vorige eeuw zijn schrijnend. De geschiedenis van de mijnrampen met als
belangrijkste oorzaak het mijngas, begon reeds in de vijftiende eeuw. Dit en
nog veel meer heb ik indertijd niet meegekregen in de geschiedenislessen! In de
bijlage van dit derde boek is de trieste lijst opgenomen van de vele
mijnongelukken die alleen nog maar in Borinage hebben plaatsgevonden.
Deze trilogie is bijna een
must: om te leren over het verleden, en zo het heden beter te begrijpen en grensoverschrijdende
samenwerking te bevorderen.