Nadat Duitsland op 4 augustus 1914 België binnenvalt, en ook elders in Europa de strijd losbarst, wordt het leven van miljoenen mensen plots overhoop gegooid. Velen van hen krijgen te maken met ongehoorde brutaliteiten gaande van moedwillige brandstichting over verkrachting tot executie van burgers. Nog veel meer burgers moeten have en goed achterlaten en trekken hals over kop op de vlucht naar hopelijk veiliger oorden.
Op talloze plaatsen in het land krijgen bevolking en leger te maken met de Duitse oorlogsmachine. De geroemde Duitse discipline blijkt in werkelijkheid veel minder stevig. Praktisch elke daad van verzet, ook door Belgische soldaten, wordt door Duitse manschappen en officieren aangegrepen om hun frustratie op vreselijke wijze af te reageren op de burgerbevolking. De lijst van steden en dorpen waar individuele burgers of groepjes 'afgestraft' worden is lang.
Het kluwen aan oorlogsfeiten is quasi onoverzichtelijk. Verleyen en De Meyer beperken zich niet tot de gebeurtenissen in eigen land, ze beschrijven ook wat er met de vluchtelingen gebeurt in het buitenland. De auteurs slagen erin om de stortvloed aan oorlogsgebeurtenissen enigszins overzichtelijk te presenteren; een bijzonder moeilijke taak.